De maanvis, ook wel bekend als Mola mola of oceanische zonnevissen, is een fascinerende verschijning in de zee én in het aquarium. Van mysterieuze meldingen van aangespoelde maanvissen aan de Nederlandse kust tot de populaire maanvissoorten die in aquaria gehouden worden – deze blog neemt je mee in de wereld van de maanvis.
Wat is een maanvis?
Uitleg van de naam “maanvis”
De naam “maanvis” wordt vaak gebruikt voor verschillende soorten vissen, afhankelijk van de context. In zee verwijst het meestal naar de enorme, ronde Mola mola, maar in aquaria bedoelen we vaak de elegante zoetwater maanvis (Pterophyllum scalare), die behoort tot de cichlidenfamilie. Beide zijn prachtig, maar totaal verschillend in leefomgeving en verzorging.
Kenmerken van de zee-maanvis (Mola mola)
- Groot, plat lichaam
- Kan meer dan 2 meter lang worden
- Weegt tot 1000 kg
- Zwemt langzaam en vaak vlakbij het wateroppervlak
- Voedt zich met kwallen, plankton en kleine vissen
De zee-maanvis is een van de vreemdste en indrukwekkendste vissen in de oceaan.
Maanvis aangespoeld: hoe gebeurt dat?
Waarom spoelen maanvissen aan?
Een maanvis aangespoeld aan het strand is een zeldzaam maar indrukwekkend gezicht. In Nederland zijn er de afgelopen jaren meerdere meldingen geweest van aangespoelde maanvissen langs de kust.
Oorzaken van aanspoeling:
- Verwarring in navigatie: door stromingen kunnen ze de verkeerde kant op zwemmen
- Koude schokken: maanvissen zijn gevoelig voor temperatuurschommelingen
- Ziekte of uitputting
- Plasticvervuiling of netten in de zee
Wanneer een maanvis aanspoelt, is dat vaak een teken dat er iets mis is gegaan in zijn natuurlijke habitat.
Wat gebeurt er bij een vondst?
Bij een vondst van een maanvis aan de kust wordt meestal de dierenambulance of een marien onderzoekscentrum ingeschakeld. Biologen onderzoeken het dier om meer te leren over migratie, voeding en gezondheid.
De maanvis in het aquarium: een heel andere soort
Verwar zee-maanvis niet met aquarium maanvis
De maanvis die in een aquarium gehouden wordt, is geen Mola mola, maar meestal een Pterophyllum scalare – een tropische zoetwatervis afkomstig uit Zuid-Amerika. Deze maanvis is veel kleiner, sierlijker, en perfect voor een goed ingericht gezelschapsaquarium.
Verzorging van de maanvis in het aquarium
Welke omstandigheden zijn ideaal?
- Temperatuur: 24–28°C
- pH-waarde: 6.5 – 7.5
- Aquariumgrootte: minimaal 100 liter voor een kleine groep
- Gezelschap: rustige soorten, geen bijtvissen
- Decoratie: planten, schuilplaatsen, zachte stroming
Voeding en gezondheid
Maanvissen zijn alleseters. Ze eten droogvoer, diepvriesvoer zoals muggenlarven, en plantaardig voedsel. Een gevarieerd dieet voorkomt ziekten.
Let op tekenen van stress of ziekte:
- Samengeknepen vinnen
- Lusteloosheid
- Witte plekjes (ziekte: Ich)
- Verminderde eetlust
Hoe groot worden ze?
Aquarium maanvissen kunnen tot 15 cm lang worden. Ze groeien langzaam maar gestaag, vooral als ze in een gezonde, rustige omgeving leven.
Kweken van maanvissen
Gedrag tijdens de paartijd
Tijdens het kweken vormen maanvissen paren. Ze zijn moeilijk van geslacht te onderscheiden, maar vaak is het vrouwtje iets groter. Ze leggen eieren op een vlak oppervlak, die het mannetje vervolgens bevrucht.
Tips voor succesvol kweken
- Zet een koppel apart in een kweekbak
- Zorg voor zacht, warm water (rond 28°C)
- Voed rijkelijk voorafgaand aan de paartijd
- Bescherm eieren tegen andere vissen
Binnen enkele dagen komen de larven uit. Ze zijn zeer klein en kwetsbaar, en moeten gevoerd worden met infusoriën of speciaal jongvisvoer.
Interessante weetjes over de maanvis
Zee-maanvis feitjes
- De Mola mola kan tot 300 miljoen eieren leggen in één seizoen
- Ze hebben geen staart zoals gewone vissen
- Ze worden vaak verward met haaien vanwege hun grote rugvin
Aquarium maanvis feitjes
- Ze communiceren via lichaamstaal en houding
- Ze kunnen nieuwsgierig zijn en herkennen hun verzorger
- Er zijn verschillende varianten: marmer, goud, zebra en voile
de maanvis blijft fascineren
Of het nu gaat om een mysterieuze maanvis die aanspoelt aan onze kust of een sierlijke tropische maanvis in je woonkamer – deze vis weet altijd de aandacht te trekken. De zee-maanvis blijft een raadsel voor biologen, terwijl de aquarium maanvis een populaire favoriet is onder hobbyisten.
Wil je zelf maanvissen houden? Zorg dan voor een goed ingericht aquarium, voldoende ruimte, en een gevarieerd dieet. Met wat liefde en aandacht kun je jarenlang genieten van deze prachtige vis.
FAQs
Kun je een zee-maanvis houden in een aquarium?
Nee, absoluut niet. Mola mola is veel te groot en gevoelig voor gevangenschap. Ze horen thuis in de oceaan of in speciale onderzoeksbassins.
Hoe oud wordt een aquarium maanvis?
Gemiddeld 5 tot 10 jaar bij goede verzorging. Sommige worden zelfs ouder!
Kun je maanvissen samen houden?
Ja, het zijn groepsdieren. Houd er minimaal 4 samen om stress te vermijden. Wel oppassen met dominante vissen.
Waarom staan mijn maanvissen vaak stil?
Dat is normaal gedrag. Ze “zweven” vaak stil in het water. Zolang ze goed eten en alert zijn, is het geen probleem.